Từ Miến Điện nhìn sang Việt Nam
Đỗ Hiếu, phóng viên RFA
2011-12-22
Một trong những diễn biến thời sự gây chú ý đặc biệt với thế giới
vào cuối năm 2011 chính là cải cách dân chủ đột ngột tại Miến Điện,
dưới sự thống trị của chế độ quân phiệt từ trên 50 năm qua.
Tổng thống Myanmar Thein Sein gặp gỡ Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tại thủ đô Naypyidaw, Myanmar, ngày 01 tháng 12 năm 2011.
|
Phần âm thanh |
|
Tải xuống âm thanh |
|
Email bản tin này |
Cải cách dân chủ ở Miến
Chánh phủ dân sự lên cầm quyền từ tháng 3 năm nay quyết định ân xá,
thả hàng ngàn tù nhân, kể cả một số chính trị phạm(!?), đồng thời chấp nhận
cho giới chính trị đối lập tham gia vào cuộc tuyển cử quốc hội trong
tương lai. Bài học dân chủ hóa đó có hy vọng đến với người dân Việt Nam
hay không?
Vào đầu thập niên 60, Miến Điện là một trong những quốc gia khép kín,
tự cô lập mình với thế giới bên ngoài, giới cầm quyền đều là cấp tướng
lãnh, mọi tiếng nói đối lập, mọi phong trào đấu tranh, nhóm sắc tộc ly
khai, đòi hỏi dân chủ, tự do đều bị dập tắt bằng súng đạn, bạo lực và
nhà tù.
Mới đầu tháng 12 vừa qua, cả thế giới đều chăm chú theo dõi chuyến
thăm của ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton, lần đầu tiên đến Miến Điện
trong vòng hơn 50 năm qua.
Theo các tổ chức nhân quyền quốc tế và các nhà đấu tranh Miến Điện
lưu vong thì chánh phủ Miến Điện xác nhận đã trả tự do cho gần 200 tù
chính trị, tuy nhiên đây là một con số quá nhỏ so với tổng số tù nhân
lương tâm và nhân vật bất đồng chính kiến còn bị ngồi tù khắp cả nước
này, ước tính lên đến vài ngàn người.
Về phần tổng thống Miến Điện, ông Thein Sein tuyên bố tại hội nghị
thượng đỉnh ASEAN, họp tại Bali, Indonesia vào tháng 11 vừa qua rằng,
chuyến viếng thăm lịch sử của ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton là sự chúc
phúc cho đất nước của ông.
Mặt khác, các nhà lãnh đạo ASEAN tại cuộc họp thượng đỉnh này cũng bỏ
phiếu chấp thuận cho Miến Điện giữ chức Chủ tịch luân phiên của hiệp
hội ASEAN vào năm 2014. Trước đây, Miến Điện không thể đảm nhận trọng
trách này vì bị phê phán mạnh mẽ về những hành động vi phạm nhân quyền,
bóc lột lao động và đàn áp dân chủ. Đây cũng là một phương cách làm tăng
áp lực đối với chánh phủ Miến Điện hầu thúc đẩy họ phải tiếp cải tổ
chính trị và tái lập dân chủ.
Sau gần nửa thế kỷ cầm quyền bằng bạo lực, giới tướng lãnh cầm quyền Miến Điện đều nhìn thấy rõ là ngày nay họ phải cải tiến dân chủ, vì đó là con đường tất yếu mang lại lợi ích cho đất nước và cho toàn dân.
Ông Bo Hla Tint
Ngoài ra, chánh phủ Miến Điện cũng cho ban hành luật biểu tình, luật
đình công, quyền lập công đoàn, bãi bỏ một số biện pháp kiểm soát báo
chí. Tổng thống Thein Sein tuyên bố ông đã lắng nghe ý kiến của người
dân khi quyết định đình chỉ công trình xây dựng đập nước Myitsone, trên
sông Irrawaddy, trị giá 3 tỷ 600 trăm triệu đô la do Bắc Kinh tài trợ,
gây phản ứng mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Gần đây, giới lãnh đạo Miến
Điện cũng cho công bố các thỏa thuận tái lập hòa bình hầu sớm chấm dứt
những vụ tranh chấp và xung đột sắc tộc kéo dài nhiều thập niên qua, đòi
quyền tự trị, cướp đi mạng sống của hàng chục ngàn người.
Vì sao lại có sự thay đổi được công luận xem là chuyển hướng 180 độ
như vậy? Ông Bo Hla Tint, Bộ trưởng Văn Phòng Thủ tướng Miến Điện lưu
vong, trụ sở tại Washington, Hoa Kỳ, nhấn mạnh qua câu chuyện với RFA:
“Sau gần nửa thế kỷ cầm quyền bằng bạo lực, giới tướng lãnh cầm
quyền Miến Điện đều nhìn thấy rõ là ngày nay họ phải cải tiến dân chủ,
vì đó là con đường tất yếu mang lại lợi ích cho đất nước và cho toàn
dân. Hơn nữa, nếu cứ mãi tiếp tục duy trì chế độ cầm quyền độc đoán,
chánh phủ Naypyidaw sẽ bị hiệp hội ASEAN cô lập và chắc chắn Miến Điện
sẽ không thể đảm nhận chức vụ Chủ tịch luân phiên ASEAN vào năm 2014.”
Bài học cho Việt Nam
Dịp này, Bộ trưởng Bo Hla Tint cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế hãy
tích cực ủng hộ chánh phủ dân cử do tổng thống Thein Sein lãnh đạo cũng
như Liên Đoàn toàn quốc đấu tranh vì dân chủ Miến Điện do bà Aung San
Suu Kyi phụ trách, tạo điều kiện cho xứ sở này đáp ứng được nguyện vọng
thiết tha của người dân cũng như sự mong đợi của dư luận thế giới.
Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh (T) bắt tay với Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng tại Hà Nội hôm 30/10/2010. AFP
Giáo sư Đoàn Viết Hoạt, cựu tù nhân lương tâm, gần 20 năm ngồi tù trong Nam và ngoài Bắc vì đã lên tiếng cho dân chủ, nhận định:
“Sự kiện diễn ra ở Miến Điện rất đáng vui mừng cho tất cả những
người ủng hộ dân chủ trên thế giới, đặc biệt đối với Việt Nam. Tôi cho
là năm 2011 là năm được mùa về dân chủ, đầu năm là cách mạng dân chủ xảy
ra ở các nước Khối Ả Rập, cuối năm là tại ASEAN, sát cạnh Việt Nam, là
đáng phấn khởi, đối với những người Việt mong muốn đất nước sớm có dân
chủ.”
Vậy bài học dân chủ Miến Điện có thể được ứng dụng vào hoàn cảnh của Việt Nam hay không? Giáo sư Đoàn Viết Hoạt phân tích:
“Trước tiên đây là bài học cho lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam,
sau khi bị cô lập một thời gian lâu dài, cuối cùng Miến Điện đã phải
thay đổi, theo tình hình chung trong khu vực và áp lực của quốc tế, cộng
với sự xâm nhập vào Miến Điện của Trung Quốc, tạo ảnh hưởng rất nguy
hiểm.
Chính người Miến Điện đã nhìn ra vấn đề và đã thay đổi rất nhanh
sau khi có chính phủ dân sự. Nếu không thay đổi để đáp ứng với tình hình
mới thì Việt Nam không thể tiến tiển được, đồng thời gặp khủng hoảng
trong việc đối phó với Trung Quốc.
Chúng ta cũng thấy rõ sự kiên cường đấu tranh của phong trào dân
chủ Miến Điện, đặc biệt là của bà Aung San Suu Kyi, dù bị giam giữ vẫn
quyết liệt đấu tranh. Chúng ta đang nhìn thấy sự quyết liệt đấu tranh ấy
với một số vị trong nước như bác sĩ Nguyễn Đan Quế, hòa thượng Thích
Quảng Độ, linh mục Nguyễn Văn Lý, và những nhà dân chủ khác.
Đây là niềm khích lệ lớn cho những nhà đấu tranh dân chủ, do đó
cần tăng cường hỗ trợ cho thích hợp và có hiệu quả. Nên vận động quốc tế
mạnh mẽ ủng hộ tiến trình dân chủ hóa Việt Nam, nếu không tình hình
Đông Nam Á sẽ khó ổn định được, hơn nữa Trung Quốc đang tìm cách xâm
nhập vào Việt Nam, qua áp lực với đảng cộng sản và trên Biển Đông. Nên
tích cực làm hai việc, hỗ trợ phong trào dân chủ trong nước và vận động
quốc tế ủng hộ tiến trình dân chủ hóa Việt Nam.”
Luật sư Lê Trần Luật, người thường lên tiếng bênh vực cho dân oan, tù
nhân chính trị và tôn giáo, thì không tin rằng Việt Nam sẽ ứng dụng bài
học dân chủ hóa độc đáo từ Miến Điện:
“Tôi rất vui mừng và phấn khởi, dù sao thì Miến Điện cũng có một
thời kỳ đặt dưới cách thức cai trị độc tài như ở Việt Nam, điều đó sẽ có
những tác động tích cực đối với chính quyền Việt Nam. Tuy nhiên tôi
luôn có cái nhìn không được lạc quan cho lắm về đất nước Việt Nam. Tôi
cho rằng cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục cai trị dân bằng bàn tay sắt, sử
dụng các biện pháp bạo lực, chứ không thể sớm có một tiến trình dân chủ
như các nước ở Châu Phi, hoặc Miến Điện. Với tư cách là một người quan
sát thời cuộc trong nước, tôi cho rằng tiến trình dân chủ hóa đó khó xảy
ra trên đất nước Việt Nam.”
Nếu không thay đổi để đáp ứng với tình hình mới thì Việt Nam không thể tiến tiển được, đồng thời gặp khủng hoảng trong việc đối phó với Trung Quốc.
GS Đoàn Viết Hoạt
Hướng về tương lai thì các quan chức Washington cho rằng, nhân chuyến
thăm đầu tiên, từ trên 50 năm qua của vị ngoại trưởng Hoa Kỳ, bà
Hillary Clinton sẽ không thông báo việc chấm dứt các biện pháp trừng
phạt kinh tế áp dụng đối với Miến Điện, vì quyết định này cần phải được
quốc hội Mỹ phê chuẩn. Hiện giờ Hoa Kỳ vẫn áp dụng chính sách cấm vận
thương mại đối với Miến Điện, từ thời tổng thống George W. Bush vì
chính sách đàn áp chính trị, tiêu diệt đối lập của chánh quyền quân nhân
Rangoon.
Mặt khác, giới quan sát thời cuộc quốc tế thì cho rằng quân đội Miến
Điện không hề có ý định từ bỏ quyền lực, nhưng với trào lưu tiến hóa và
sức mạnh của lòng dân, quyền hành có thể vuột khỏi tay giới tướng lãnh
như đã từng diễn ra tại Indonesia và Nam Hàn.
Theo dòng thời sự:
- Miến đang trên đường đổi mới chính trị
- Miến Điện chính thức cho đảng của bà Suu Kyi hoạt động trở lại
- Miến Điên tỏ thiện chí với các sắc tộc thiểu số
- Miến Điện sắp thả thêm tù chính trị
- Thủ tướng Thái lan cam kết ủng hộ bà Suu Kyi
- Miến Điện nới lỏng kiểm duyệt
- Đặc sứ Mỹ về Miến Điện sẽ đi Bắc Kinh
- Miến Điện được quyền biểu tình
__._,_.___
No comments:
Post a Comment