Bhnươch Thị Bưng và 3 đứa con của mình
Lê thị Hiền cô gái Cơ Tu đầu tiên của hai công trình chuẩn bị qua Quảng Đông thăm cha mẹ chồngNgười Quảng Tây ở Quảng Nam
Trên cung đường Hồ Chí Minh, đoạn đi qua huyện Đông Giang (tỉnh Quảng Nam) có một “làng” công nhân người Quảng Tây (Trung Quốc). Họ đã đến đây hơn ba năm qua để xây dựng hai công trình thuỷ điện Za Hung và Sông Kôn 2
Lê Thị Hiền, cô gái Cơ Tu đầu tiên của hai công trình chuẩn bị qua Quảng Đông thăm cha mẹ chồng
Lê Thị Hiền, cô gái Cơ Tu đầu tiên của hai công trình chuẩn bị qua Quảng Đông thăm cha mẹ chồng
Cho đến thời điểm cuối tháng 4, trên đại công trường này, có 523 công nhân Trung Quốc. Khi thuỷ điện này sắp hoàn thành họ có ngay công trình thuỷ điện mới, cũng ở miền Trung Việt Nam, để thi công tiếp.
Thương hiệu “Quế Năng, Quế Võng”
Công ty CP Za Hưng (thuộc tập đoàn Hà Đô, bộ Quốc phòng, 25 Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội) là chủ đầu tư của công trình thuỷ điện Za Hung (xã Za Hung, Đông Giang). Ông Nguyễn Văn Đảm, phó tổng giám đốc công ty, cho biết tổng đầu tư cho công trình là 600 tỉ đồng, người Trung Quốc đã thắng hai trong ba gói thầu chính của công trình. Trong đó gói thầu xây lắp thuộc về công ty CP Quế Năng, gói thầu lắp đặt thiết bị thuộc công ty CP Quế Võng. Theo chân hai công ty này có 340 người Trung Quốc. Ông Đảm nhận xét, công nhân Trung Quốc làm việc hiệu quả hơn công nhân Việt Nam, thể hiện ở ba khía cạnh: sức khoẻ tốt hơn, chuyên nghiệp hơn và có ý thức kỷ luật cao hơn.
Ở đầu hồi khu nhà làm việc của cán bộ Trung Quốc có ghi dòng chữ: Tạo dựng thương hiệu quốc tế. Ngoài công trình thì có bảng hiệu: Liêm chính, hài hoà. Thượng tá phó trưởng công an huyện Đông Giang, Nguyễn Văn Tê cho biết, ba năm hai công trình của người Trung Quốc chỉ có hai vụ ẩu đả (với người địa phương) mà công an phải xử lý, nếu so với những công trình chỉ có lao động Việt Nam là quá êm thấm. Ông Tê cũng khen: họ biết gìn giữ môi trường, chứ không cày xới vung vãi như các thuỷ điện chỉ có lao động Việt (ở huyện Đông Giang hiện có bốn thuỷ điện đang được xây dựng). Người Trung Quốc cũng không vào rừng săn bắn như lao động Việt. Alăng Mứ, thôn trưởng thôn Cà Dâu (nơi cư dân địa phương sống gần thuỷ điện Za Hung nhất), nói mỗi khi đến thăm chơi nhà đồng bào, các công nhân Trung Quốc đều mang quà, nào cơm nguội để cho heo, chăn màn, thuốc lá…”.
Muốn có việc làm, không muốn định cư
Cai quản 300 lao động Trung Quốc tại Za Hung là một cán bộ rất trẻ sinh năm 1979 ở Quảng Tây – Ngô Hải Hoa (phó giám đốc dự án công trình thuỷ điện Za Hung). Hoa nói thẳng: Chúng tôi đã làm ba công trình thuỷ điện ở Trung Quốc, ở Việt Nam thì đây là công trình đầu tiên. Tuy nhiên chúng tôi đến đây không phải để làm một công trình này. Hai cái tết rồi chúng tôi không về nhà. Chúng tôi chấp nhận mọi thiệt thòi để hoàn thành xuất sắc công trình này và đó là cơ hội để chúng tôi đến với những công trình khác tại Việt Nam.
Hoa cũng giải thích là muốn làm việc ở Việt Nam chứ không phải định cư ở đây như có lời đồn. “Không người Trung Quốc nào muốn định cư tại đây cả. Công nhân tôi phần lớn đều có gia đình, chúng tôi sinh ra ở thành phố, không có lý do nào để chúng tôi ở lại vùng rừng núi này cả”. Hoa cũng tâm sự không dễ kiếm việc ở Trung Quốc. Làm việc ở đây xa nhà nhưng thu nhập cao hơn trong nước. Thu nhập lao động phổ thông 4.000 tệ/tháng, cán bộ quản lý như Hoa trên 6.000. Cuộc sống ở đây không có gì phàn nàn. Thức ăn thì có đầu bếp Trung Quốc nấu. Mùa nào thức nấy, chợ không thiếu thứ gì. Chỗ ở cũng không chật chội gì. Mỗi công nhân 4m2, tổ trưởng 2 người/phòng 20m2, cán bộ như Hoa được riêng một phòng. Tại công trình có internet, có chảo vệ tinh bắt được 30 đài Trung Quốc, có sân bóng đá, bóng chuyền… “Không khác gì ở nhà cả” – Hoa khoe.
Đứa con trắng bóc của người Cơ Tu
Bhnướch Thị Bưng và ba đứa con của mình
Nơi người Trung Quốc làm việc và sinh sống tại hai công trình thuỷ điện ở Đông Giang đều tách biệt với cư dân địa phương. Việc ra vào nơi đây đều được kiểm soát chặt chẽ bởi những nhóm vệ sĩ nguời Việt làm nhiệm vụ bảo vệ. Ngoài ra huyện Đông Giang cũng tăng cường hai đồn công an làm nhiệm vụ giữ gìn trị an ở hai công trình này. Trung tá Nguyễn Quang Cảng, phó đồn công an ở Za Hung, cho biết trước kia, người Trung Quốc thuê nhà ở chung với dân nhưng sau, việc này bị cấm. Lý do tại sao thì ông Cảng không nói.
Ngày 28.4.2009, Bhnướch Thị Bưng đến UBND xã Za Hung khai sinh cho con gái hai tháng tuổi là Bhnướch Thị Nếu, sinh ngày 3.3.2009. Alăng Thắng, trưởng công an xã Za Hung, nói: Nó bảo cha đứa bé là Bnướch Môl nhưng mình biết không phải. Đứa bé trắng bóc như thế không phải con của Môl đâu. Những ngày nó sinh con, Môl buồn lắm, bỏ ra nhà gươl ngủ một mình hoài. Trưởng thôn Cà Dâu (nơi Bưng ở) Alăng Mứ quả quyết: “Bố đứa bé là người Trung Quốc, mình và đồng bào đều biết mà”. Mứ kể “nó doạ khi nào người Trung Quốc ra đi nó sẽ đi theo, bỏ Môl”. Chúng tôi đến nhà Bưng, ngôi nhà nhỏ sơ sài với ba đứa con. Trong đó đứa út được chị bồng trắng một cách ngạc nhiên, không giống mẹ, chẳng giống bố và cũng không giống ai ở vùng rừng núi Đông Giang này. Khi chúng tôi muốn chụp ảnh riêng đứa bé, Bưng nói hàng tràng tiếng Cơ Tu có vẻ giận dữ và cương quyết không cho.
“Thỉnh thoảng phía Trung Quốc có cho vợ của một số lao động qua thăm chồng. Họ ở lại với chồng chừng 10 ngày, nữa tháng là về”. Phó công an huyện Nguyễn Văn Tê nói. “Họ ở trong công trình thuỷ điện, chứ không lập làng riêng như có lời đồn” – ông Tê khẳng định.
Ở hai công trình thuỷ điện Za Hung và Sông Kôn hai này, người Việt đã bị gạt ra trong cuộc kiếm tìm việc làm ở ngay trên quê hương mình. Đây là những công việc phổ thông ai làm cũng được. Ông Đỗ Tài – phó chủ tịch UBND huyện Đông Giang nói: “Khi triển khai các dự án này, chúng tôi yêu cầu các nhà đầu tư phải ưu tiên sử dụng lao động địa phương. Họ có thực hiện, có tuyển một vài người nhưng so với lao động Trung Quốc là quá nhỏ bé”. Có thể ý chí của địa phương và quan điểm của nhà đầu tư còn chưa gặp nhau. Cũng có thể do lao động Trung Quốc có những ưu điểm nổi trội hơn lao động nội địa. Nếu đúng như vậy, thì lao động Việt cũng cần xem lại mình trong phiên chợ việc làm toàn cầu đầy sự cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
bài và ảnh Đoàn Nguyễn
Cô gái Cơ Tu Quảng Nam thành cô dâu Quảng Đông
Công an huyện Đông Giang vừa đồng ý về thủ tục để cho Lê Thị Hiền (1988, thôn Kèn, Jơ Ngây, Đông Giang) được xuất cảnh qua Trung Quốc cùng mẹ và Deng Gao Xiang (dân thôn Kèn gọi là Xèng). Hiền có mẹ người Việt, bố Cơ Tu. Hai năm trước, cô xin được việc phụ nấu ăn cho công trình thuỷ điện Sông Kôn 2, và tại đây cô quen với Xèng (quê Bạch Thạch, Tín Nghi, Quảng Đông, Trung Quốc) lái xe tải cho công trình. Xèng đã giúp ít tiền để gia đình Hiền xây lại nhà. Xèng đã đưa bố mẹ mình từ Trung Quốc sang để dạm ngõ hôm tết Nguyên đán vừa rồi. Tháng 6.2009 này, khi công trình ở Sông Kôn 2 xong, Xèng sẽ đưa Hiền và bà Cúc (mẹ Hiền) qua Quảng Đông “thăm nhà”. Sau đó sẽ làm lễ kết hôn. Dự định vợ chồng Xèng sẽ tiếp tục làm tại các công trình khác tại miền Trung Việt Nam. Hiền nấu ăn tại công trình được hai năm, lương 2,5 triệu đồng/tháng.
===============================================
No comments:
Post a Comment