Nguyên nhân gây sóng gió trong quan hệ Trung – Mỹ (phần 2)Ngọc Trân, thông tín viên RFA
2010-06-17
Kỳ này, chúng tôi sẽ trình bày một số căng thẳng giữa hai nước Mỹ - Trung, cũng như tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân chính gây nên căng thẳng trong mối quan hệ ấy.
AFP PHOTO / POOL / Saul Loeb
Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton phát biểu trong một cuộc họp báo sau khi kết thúc vòng thứ hai Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Mỹ-Trung Quốc tại Bắc Kinh hôm 25/05/2010.
Bán vũ khí: chẳng có gì mới!
Có lẽ nhiều người đã hiểu lý do vì sao ông Robert Gates có thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc tại Hội nghị Shangri-La hôm 5 tháng 6 vừa qua.
Ông Gates cho rằng, Trung Quốc không hề xa lạ về việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan, bởi vì Hoa Kỳ đã thực hiện điều này hơn ba thập kỷ qua. Kể từ khi Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc hồi năm 1979, từ đó đến nay Hoa Kỳ đã liên tục bán vũ khí cho Đài Loan 53 lần.
Không những thế, trong chuyến viếng thăm Trung Quốc hồi tháng 11 năm ngoái, Tổng thống Obama cũng đã thông báo với phía Trung Quốc rằng, Hoa Kỳ sẽ bán vũ khí cho Đài Loan, và Trung Quốc đã biết trước điều đó.
Ông Gates cho biết, mặc dù Hoa Kỳ và Trung Quốc bất đồng về việc bán vũ khí cho Đài Loan, thế nhưng Hoa Kỳ đã thực hiện việc này trong nhiều thập kỷ qua và rằng điều này đã không ngăn cản Trung Quốc xích lại gần hơn với Hoa Kỳ, trong các mối quan hệ chính trị, kinh tế và các vấn đề an ninh khác mà hai nước cùng quan tâm.
“Tất cả mọi người đều rõ, hơn 30 năm qua kể từ khi bình thường hóa, việc gián đoạn quan hệ quân sự của chúng tôi với Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách của Hoa Kỳ đối với Đài Loan.
Ông Robert Gates
Ông Gates cũng cho biết thêm, việc đình chỉ các cuộc trao đổi quân sự cao cấp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ là tạm thời, và điều đó không làm thay đổi chính sách của Mỹ đối với Đài Loan. Ông nói: “Chỉ trong lĩnh vực quân sự giữa hai nước, các vấn đề an ninh quan trọng bị trì hoãn, nói thẳng ra đó chỉ là tin cũ. Tất cả mọi người đều rõ, hơn 30 năm qua kể từ khi bình thường hóa, việc gián đoạn quan hệ quân sự của chúng tôi với Trung Quốc sẽ không thay đổi chính sách của Hoa Kỳ đối với Đài Loan”.
Có lẽ việc sử dụng lời lẽ cứng rắn của ông Robert Gates trong bài phát biểu tại hội nghị dành cho các Bộ trưởng Quốc phòng của 28 nước châu Á – Thái Bình Dương ở Singapore vừa qua, ngoài lý do Trung Quốc bất ngờ tạm hoãn chuyến đi của ông Gates, còn có một nguyên nhân khác.
Giới chuyên gia cho rằng, chính bài phát biểu của ông Quan Du Phi, Thiếu tướng, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) trong một phiên họp riêng về Đối thoại Kinh tế và Chiến lược tại Bắc Kinh hồi cuối tháng 5, đã làm cho các viên chức Hoa Kỳ bực bội. Trong bài phát biểu hôm 24 tháng 5 vừa qua, ông đã bất ngờ tấn công Hoa Kỳ bằng những lời lẽ cay nghiệt.
Ông Quan Du Phi nói với các viên chức Hoa Kỳ rằng, trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, mọi chuyện đi đúng đường chính là nhờ Trung Quốc, còn những chuyện đi sai đường là lỗi ở Hoa Kỳ. Ông đã lên án Hoa Kỳ đang thực hiện quyền bá chủ, bao vây Trung Quốc bằng những đồng minh chiến lược. Không những thế, ông còn cáo buộc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan chứng tỏ rằng Hoa Kỳ xem Trung Quốc như kẻ thù.
Khéo ngụy trang
Trái ngược với những lời lẽ “dao to búa lớn” của ông Quan Du Phi, trong bài phát biểu tại Singapore hôm 5 tháng 6 vừa qua, ông Mã Hiểu Thiên, Phó Tham mưu trưởng Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, đã khéo léo hơn. Ông Mã không hề đề cập trực tiếp đến Hoa Kỳ chính là gây ra nguyên nhân gây căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước, thế nhưng ngụy trang đằng sau những lời phát biểu của mình, là những “nhát dao” mà ông Mã Hiểu Thiên đã công khai nhắm thẳng vào Hoa Kỳ.
Ông nói: “Tâm lý chiến tranh lạnh vẫn còn tồn tại, như thường được thấy qua các nỗ lực tăng cường liên minh quân sự, thông qua công nghệ mới, đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế và can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác”.Có lẽ không khó khăn lắm để mọi người nhận ra rằng, những lời nói mà ông Mã Hiểu Thiên đã sử dụng, rõ ràng là đang nhắm vào Hoa Kỳ, do từ trước tới nay Trung Quốc luôn nói rằng việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan là can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.
Khi được hỏi lý do giảm bớt các cuộc gặp gỡ quân sự giữa Hoa Kỳ và Trung quốc, ông Mã Hiểu Thiên lý luận rằng, chỉ có các chuyến thăm cao cấp giữa hai nước bị đình chỉ.
“Tâm lý chiến tranh lạnh vẫn còn tồn tại, như thường được thấy qua các nỗ lực tăng cường liên minh quân sự, thông qua công nghệ mới, đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế và can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.
Ô. Mã Hiểu Thiên
Ngoài ra, ông Mã còn đề cập đến tầm quan trọng trong “quan hệ đối tác đôi bên cùng có lợi” và tìm kiếm “an ninh thông qua hợp tác”. Thế nhưng, có lẽ mọi người đều nhận ra rằng, đó chỉ là những lời nói đầu môi, và chẳng ai xem các lời nói đó của ông Mã Hiểu Thiên là nghiêm túc, bởi vì những lời nói êm dịu đó khác xa với thực tế. Ông nói rằng, Trung Quốc muốn tìm kiếm quan hệ hợp tác với Hoa Kỳ, cùng lúc với việc Trung Quốc đã làm mất mặt Hoa Kỳ khi bất ngờ đình chỉ chuyến đi của ông Robert Gates.
Đâu là nguyên nhân chính?
Những lời nói đã được hai viên chức cao cấp quân sự Trung - Mỹ nhắm nhau vào hôm thứ bảy ngày 5 tháng 6 vừa qua cho thấy, quan hệ quân sự giữa hai nước thật sự đang có vấn đề.
Như phát biểu của ông Robert Gates, việc bán vũ khí cho Đài Loan từ trước tới nay chỉ là chuyện cũ, không thể xem đó là nguyên nhân gây ra căng thẳng trong quan hệ hai nước. Phải chăng bên trong còn có nguyên nhân sâu xa nào khác?
Có lẽ mọi người đều nhận ra rằng, trong thời gian qua Trung Quốc hiện đại hóa quân sự, tăng cường các cuộc tập trận trên biển với mục đích phô trương sức mạnh, đã làm cho Trung Quốc ngày càng quyết đoán hơn trong các vấn đề kinh tế và ngoại giao trên toàn cầu. Giới chuyên gia cho rằng, gần một năm qua, những người theo chủ nghĩa dân tộc, ủng hộ chính sách cứng rắn hơn ở Trung Quốc đã đạt được một số ảnh hưởng và những ảnh hưởng đó thể hiện trong các chính sách đối nội và đối ngoại của Bắc Kinh.
“Trong bối cảnh này, Washington cần phải tiến hành đánh giá toàn bộ các chính sách và chiến lược của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc, từ trên xuống dưới.
Ô. David Shambaugh
Các chính sách cứng rắn của Bắc Kinh trong thời gian qua có thể thấy qua việc Trung Quốc thông qua một lập trường cứng rắn hơn đối với Đài Loan, cũng như trong việc tranh chấp các quần đảo ở Biển Đông, khi Trung Quốc tuyên bố rằng, Biển Đông là "mối quan tâm hàng đầu" của họ.
Phải chăng vì thế mà Trung Quốc muốn áp dụng một lập trường cứng rắn hơn đối với Hoa Kỳ trong thời gian gần đây?
Để thay lời kết, chúng tôi xin mượn lời của ông David Shambaugh, chuyên gia nghiên cứu về Đảng Cộng sản và Quân đội Trung Quốc tại Đại học George Washington, ông nói: “Hiện đang có sự thay đổi lớn và thái độ cứng rắn trong suy nghĩ của chính phủ Trung Quốc về mối quan hệ với Hoa Kỳ trong vòng sáu hoặc tám tháng qua. Trong bối cảnh này, Washington cần phải tiến hành đánh giá toàn bộ các chính sách và chiến lược của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc, từ trên xuống dưới”.
===============================
====================================================
No comments:
Post a Comment