29/07/2011
Một bước hướng tới sự tin tưởng với Trung Quốc
Mike Mullen
Quan
hệ quân sự giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là một trong những mối quan hệ
quan trọng nhất trên thế giới. Mặc dù đã bị một số hiểu lầm và nghi ngờ
che phủ, nó vẫn là mối quan hệ thách thức nhất. Có những vấn đề mà chúng
tôi bất đồng và bị lôi cuốn phải đối đầu nhau, tuy nhiên có những lĩnh
vực rất quan trọng mà hai bên có cùng lợi ích để chúng tôi phải làm việc
với nhau.
Vì vậy, chúng tôi cần làm cho mối quan hệ tốt hơn bằng cách tìm kiếm sự tin tưởng chiến lược.
Làm thế nào để chúng tôi làm được điều đó?
Trước hết, chúng tôi phải tiếp tục nói chuyện. Đối thoại là quan trọng.
Một
chút hiểu lầm giữa hai quân đội có thể được xóa bỏ việc hai nước đến
với nhau. Chúng tôi không cần phải để lộ bí mật để làm cho ý định của
chúng tôi rõ ràng, mà chỉ cần mở ra một chút.
Đó
là lý do tại sao tôi đã mời người đồng sự của tôi, Tướng Trần Bỉnh Đức,
thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, sang thăm Hoa Kỳ hồi tháng
5, và đó là lý do tại sao ông ấy là người tiếp đón tôi ở Trung Quốc cách
đây hai tuần. Chúng tôi đã khám phá ra những điều mới, ngoài những điều
khác, cho ông ấy xem chi tiết về khả năng của máy bay không người lái
và tập trận bắn đạn thật, Trung Quốc đã đáp lại bằng cách cho tôi xem
tàu ngầm mới nhất của họ, cho xem cận cảnh một máy bay chiến đấu SU-27
và tập trận phức tạp chống khủng bố.
Các cuộc
thảo luận của chúng tôi bộc trực và thẳng thắn. Tướng Trần đã nói rõ về
các mối quan ngại của ông ấy về việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, và tôi
đã nói rõ ràng rằng quân đội Hoa Kỳ sẽ không lùi bước trước trách nhiệm
của mình với các đồng minh và đối tác. Ông ấy cho biết ý đồ chiến lược
của Quân đội Trung Quốc (PLA) hoàn toàn là phòng thủ, tôi nói rằng, hoặc
là sự khéo léo của họ không hoàn hảo, hoặc là việc đầu tư [vào quốc
phòng] của họ dường như không hỗ trợ cho lập luận đó.
Không hoàn toàn thân mật, nhưng ít nhất chúng tôi đang nói chuyện.
Thứ hai, chúng tôi cần tập trung vào những điều mà hai nước có những điểm chung.
Cả
hai nước chúng tôi là quốc gia biển với bờ biển dài và nền kinh tế phụ
thuộc vào tự do thương mại. Cả hai nước đều đương đầu với mối đe dọa
buôn bán ma túy, cướp biển và vận chuyển vũ khí hủy diệt hàng loạt. Cả
hai chúng tôi đều muốn sự ổn định trên bán đảo Triều Tiên và Pakistan.
Cả hai chúng tôi đều công nhận sự cần thiết về phối hợp viện trợ nhân
đạo quốc tế và cứu trợ thiên tai.
Đây là những
thách thức mà chúng tôi có thể khắc phục với nhau và nhiệm vụ chúng tôi
có thể lên kế hoạch và huấn luyện, và có lẽ một ngày nào đó hai bên cùng
nhau thực hiện. Ban tham mưu của chúng tôi đã ký vài sáng kiến liên
quan, gồm một cam kết tiến hành tập trận chung chống cướp biển ở Vịnh
Aden trong năm nay.
Tất cả các bước đều tốt, nhưng còn một chặng đường dài để đi.
Chúng
tôi vẫn không có cùng ý kiến với Trung Quốc về quyền hoạt động quân sự
tại Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông). Chúng tôi vẫn chưa hiểu hoàn toàn sự
biện minh của Trung Quốc về việc phát triển nhanh trong chi tiêu quốc
phòng hoặc mục tiêu hiện đại hóa quân sự dài hạn của Trung Quốc. Và chúng tôi nghĩ rằng Trung Quốc không được phép giải quyết các tranh chấp trên biển bằng cách ép buộc các nước nhỏ hơn.
Thay vào đó, như Ngoại trưởng Hillary Rodham Clinton đã nói rõ, chúng
tôi ủng hộ một quá trình hợp tác ngoại giao giữa tất cả các bên để giải
quyết các tranh chấp theo quy định của pháp luật quốc tế. Và chúng ta
cần có các cơ chế tốt hơn để đối phó với những căng thẳng chắc chắn xảy
ra.
Tóm lại, những điểm này không không hoàn toàn xấu. Đôi khi bất đồng cũng không sao, hoặc có những khác biệt đáng kể.
Thực
ra, đôi khi thẳng tính và trung thực hoàn toàn là điều cần thiết để tạo
sự tin tưởng chiến lược. Và chúng tôi cần nhiều hơn thế. Quan hệ quân
sự của chúng tôi chỉ mới bắt đầu tan băng, nhưng Chính phủ Trung Quốc
vẫn sử dụng nó như một bộ điều chỉnh nhiệt để truyền đạt khi không hài
lòng. Khi họ không thích điều gì chúng tôi làm, họ cắt đứt quan hệ. Điều
đó không thể là một mô hình nữa. Về phần chúng tôi, chúng tôi cũng
không thể đánh đu giữa sự hợp tác và phản ứng quá đáng. Đó là lý do tại
sao cam kết của Tổng thống Obama và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào cải thiện quan
hệ quân sự hai nước là rất quan trọng. Sự tin tưởng thực sự phải bắt đầu
ở một nơi nào đó. Và nó không nên là chủ đề để thay đổi luồng gió chính
trị.
Vì vậy, Tướng Trần và tôi đang xem xét
các cuộc thảo luận thường xuyên hơn, có nhiều cuộc diễn tập hơn, nhiều
sự trao đổi giữa các viên chức hơn. Cả hai chúng tôi tin rằng các sĩ
quan quân đội thuộc thế hệ trẻ hơn đã sẵn sàng liên lạc chặt chẽ hơn, và
họ gánh vác niềm hy vọng tốt nhất về sự tin tưởng sâu sắc hơn, ý nghĩa
hơn.
Tôi không ngây thơ. Tôi hiểu mối quan ngại
của những người cảm thấy rằng bất kỳ sự hợp tác nào cũng đều mang lại
lợi ích cho Trung Quốc nhiều hơn Mỹ. Tôi chỉ không đồng ý. Mối quan hệ
này thì quá quan trọng để vượt qua những nghi ngờ mù quáng và mất lòng
tin. Chúng tôi đã cố gắng, nhưng không có kết quả.
Không
phải là tôi muốn gợi ý chúng ta nhìn các vấn đề nghiêm trọng theo cách
khác, chúng ta từ bỏ chủ nghĩa hoài nghi lành mạnh, hoặc chúng ta thay
đổi sự tập trung quân sự của chúng ta vào khu vực. Nhưng chúng ta cần
phải tiếp tục giao tiếp cởi mở và cố gắng làm việc để cải thiện mối quan
hệ lẫn nhau.
Chúng ta có thể giảm bớt hoặc
gia tăng cơ hội này. Chúng ta có thể để cho lợi ích hẹp hòi và sự nghi
ngờ xác định mối quan hệ của chúng ta, hoặc làm việc theo hướng minh
bạch hơn, kỳ vọng thực tế hơn, và tập trung nhiều hơn vào những thách
thức chung của chúng ta. Đó sẽ là một sự khởi đầu tuyệt vời về sự tin
tưởng chiến lược.
M.M.
Ngọc Thu dịch từ The New York Times
Dịch giả gửi trực tiếp cho BVN.
No comments:
Post a Comment