Xưa nay cũng có nhiều người tìm cách dịch lại mấy câu trên trong bài kệ “Cáo tật thị chúng” (告疾示眾) của thiền sư Mãn Giác, cũng như tìm cách suy diễn lung tung và cắt nghĩa một cách khác đi, mà ngay như Thiền sư Mãn Giác có sống lại cũng không biết mình có bao giờ nghĩ như thế khi làm bài kệ hay không!!!...
Chúng tôi là người theo tân học ở thế hệ đi sau, sự hiểu biết về Hán học thật thô thiển và nông cạn, không thể nào dám sánh cùng các vị tiền bối cách chúng tôi hàng trăm năm, khi mà nước ta còn lấy chữ Hán làm văn tự chính thức. Tuy nhiên, suy nghĩ một cách giản dị và chơn chất, chúng tôi theo chân quý cụ xưa nay, vẫn thích cách dịch giản dị, dễ nghe của cụ Ngô Tất Tố. Biển học vô bờ, chúng tôi là những người cần học hỏi suốt đời, xin giới thiệu một vài bài viết khá hay sau đây để chúng ta cùng học hỏi.
Xin chân thành cảm ơn ông đã góp ý. Xin chúc ông và quý quyến một năm mới an lạc và thịnh vượng.
Peter Le
Sau đây là định nghĩa theo Tự Điển Thiều Chửu:
CHỮ "MẠC" MÀ THIỀN SƯ MÃN GIÁC DÙNG (có 11 nét, thuộc bộ Thảo, chứ không phải bộ thủy)
莫 MẠC
5693
莫u83AB py:mò cv:暮u66AE hv:mạc,mộ,mạch,bá (11 n) Bộ 艸u8278 thảo cv:艹u8279 (6n)
1 : Tuyệt không, chẳng ai không. Như mạc bất chấn cụ 莫 不 震 懼 chẳng ai là chẳng sợ run.
2 : Chớ, lời cấm chỉ. Như quân mạc vũ 君 莫 舞 anh chớ có múa. Lý Bạch : Nhân sinh đắc ý tu tận hoan, Mạc sử kim tôn không đối nguyệt 人 生 得 意 須 盡 歡 ， 莫 使 金 樽 空 對 月 Người ta ở đời khi đắc ý, hãy tận vui hưởng, Chớ để chén vàng trống không trước vầng trăng.
3 : Quảng mạc 廣 莫 bát ngát.
4 : Cùng nghĩa với chữ mạc 羃 .
5 : Yên định.
6 : Vót.
7 : To lớn.
8 : Cùng nghĩa với chữ mạc 瘼 .
9 : Một âm là mộ. Cũng như chữ mộ 暮 .
10 : Lại một âm là mạch. Kì diệp mạch mạch 其 葉 莫 莫 lá nó rậm rạp.
11 : Một âm nữa là bá. Lặng.. Quân phụ bá bá 君 婦 莫 莫 vợ anh tính yên lặng.
12 : Họ Mạc.
CHỮ "VỊ" MÀ THIỀN SƯ MÃN GIÁC DÙNG (thuộc bộ Ngôn, có 16 nét chứ không phải là 9 nét)
謂 VỊ
6488
謂u8B02 gt:谓u8C13 py:wèi hv:vị (16 n) Bộ 言u8A00 ngôn,ngân (7n)
1 : Bảo, lấy lời mà bảo là vị.
2 : Bình luận. Như Luận ngữ nói Tử vị Nam Dung 子 謂 南 容 đức thánh Khổng bình luận tư cách ông Nam Dung.
3 : Gọi là. Như thử chi vị đại trượng phu 此 之 謂 大 丈 夫 thế mới gọi là bậc đại trượng phu.
4 : Rằng, dùng làm tiếng phát ngữ.
5 : Nói.
6 : Chăm, siêng.
7 : Cùng.
8 : Cùng nghĩa với chữ như 如.
Như vậy, 2 chữ "Mạc vị" ( 莫謂 ) mà thiền sư Mãn Giác dùng, giản dị chỉ có nghĩa là "chớ bảo, hoặc đừng bảo", xưa nay các bậc thức giả cũng nhiều, chưa nghe ai nói khác. Chúng tôi là kẻ hậu sinh thiển cận, nghe ai chỉ điểm cũng hay vậy thôi!
莫謂春殘花落盡，
庭前昨夜一枝梅。
Giới thiệu những bài đọc thêm:
Suy ngẫm về bài kệ “Cáo tật thị chúng”
Thêm hai cách đọc bài thơ/kệ "Cáo tật thị chúng" của Mãn Giác Thiền Sư
Về một bài thơ thiền mùa Xuân
Cành Mai Mãn Giác
Bên Lề Bài Thơ Cổ Điển Nhất Chi Mai
Đọc lại bài thơ Mãn Giác
--- On Tue, 9/2/10, Toan Maiwrote:
From: Toan Mai
Subject: Fw: [PhoNang] Loi Chuc Tet Canh Dan (http://vietnetlink s.com/ninhthuan/ loichuctetcanhda n.html)
To: PhoNang@yahoogroups .com
Cc: aihuuninhthuan@ gmail.com, aihuuninhthuan@ aol.com, VHEG@yahoogroups. com
Date: Tuesday, 9 February, 2010, 12:11 AM
Chữ Mạc vị có hai nghĩa :
- Đừng bảo .Chớ bảo .
- Ngậm ngùi .
Chữ vị thuộc Bộ Khẩu có 9 nét :
- Vị có nghĩa là Bùi ngùi .
- Mạc thuộc Bộ Thuỷ có 11 nét .
Có nghĩa là Bãi sa mạc ( bể cát ) .
Còn có nghĩa là Yên lặng .
Như chữ Đạm mạc : nhạt nhẽo , yên lặng
không thể lấy danh lợi làm động lòng được .
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận .
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai .
Dịch nghĩa thơ :
Xuân tàn hoa rụng ngậm ngùi thay .
Đêm qua sân trước một cành Mai .
Mai văn Toản .
Đúng ý Thiền sư Mãn Giác hơn .
Nay kính .
--- On Mon, 2/8/10, Peter Lewrote:
From: Peter Le
Subject: [PhoNang] Loi Chuc Tet Canh Dan (http://vietnetlink s.com/ninhthuan/ loichuctetcanhda n.html)
To: fphu@yahoo.com, tynanvietnam@ yahoogroups. com, bichha04@yahoo. com, dongthtran@yahoo. com.au, PhoNang@yahoogroups .com, maung11@comcast. net
Cc: aihuuninhthuan@ yahoo.com, aihuuninhthuan@ aol.com
Date: Monday, February 8, 2010, 1:13 PM
Tro ve dau trang
Xin chân thành cảm ơn ông đã góp ý. Xin chúc ông và quý quyến một năm mới an lạc và thịnh vượng.
Peter Le
Sau đây là định nghĩa theo Tự Điển Thiều Chửu:
CHỮ "MẠC" MÀ THIỀN SƯ MÃN GIÁC DÙNG (có 11 nét, thuộc bộ Thảo, chứ không phải bộ thủy)
莫 MẠC
5693
莫u83AB py:mò cv:暮u66AE hv:mạc,mộ,mạch,bá (11 n) Bộ 艸u8278 thảo cv:艹u8279 (6n)
1 : Tuyệt không, chẳng ai không. Như mạc bất chấn cụ 莫 不 震 懼 chẳng ai là chẳng sợ run.
2 : Chớ, lời cấm chỉ. Như quân mạc vũ 君 莫 舞 anh chớ có múa. Lý Bạch : Nhân sinh đắc ý tu tận hoan, Mạc sử kim tôn không đối nguyệt 人 生 得 意 須 盡 歡 ， 莫 使 金 樽 空 對 月 Người ta ở đời khi đắc ý, hãy tận vui hưởng, Chớ để chén vàng trống không trước vầng trăng.
3 : Quảng mạc 廣 莫 bát ngát.
4 : Cùng nghĩa với chữ mạc 羃 .
5 : Yên định.
6 : Vót.
7 : To lớn.
8 : Cùng nghĩa với chữ mạc 瘼 .
9 : Một âm là mộ. Cũng như chữ mộ 暮 .
10 : Lại một âm là mạch. Kì diệp mạch mạch 其 葉 莫 莫 lá nó rậm rạp.
11 : Một âm nữa là bá. Lặng.. Quân phụ bá bá 君 婦 莫 莫 vợ anh tính yên lặng.
12 : Họ Mạc.
CHỮ "VỊ" MÀ THIỀN SƯ MÃN GIÁC DÙNG (thuộc bộ Ngôn, có 16 nét chứ không phải là 9 nét)
謂 VỊ
6488
謂u8B02 gt:谓u8C13 py:wèi hv:vị (16 n) Bộ 言u8A00 ngôn,ngân (7n)
1 : Bảo, lấy lời mà bảo là vị.
2 : Bình luận. Như Luận ngữ nói Tử vị Nam Dung 子 謂 南 容 đức thánh Khổng bình luận tư cách ông Nam Dung.
3 : Gọi là. Như thử chi vị đại trượng phu 此 之 謂 大 丈 夫 thế mới gọi là bậc đại trượng phu.
4 : Rằng, dùng làm tiếng phát ngữ.
5 : Nói.
6 : Chăm, siêng.
7 : Cùng.
8 : Cùng nghĩa với chữ như 如.
Như vậy, 2 chữ "Mạc vị" ( 莫謂 ) mà thiền sư Mãn Giác dùng, giản dị chỉ có nghĩa là "chớ bảo, hoặc đừng bảo", xưa nay các bậc thức giả cũng nhiều, chưa nghe ai nói khác. Chúng tôi là kẻ hậu sinh thiển cận, nghe ai chỉ điểm cũng hay vậy thôi!
莫謂春殘花落盡，
庭前昨夜一枝梅。
Giới thiệu những bài đọc thêm:
Suy ngẫm về bài kệ “Cáo tật thị chúng”
Thêm hai cách đọc bài thơ/kệ "Cáo tật thị chúng" của Mãn Giác Thiền Sư
Về một bài thơ thiền mùa Xuân
Cành Mai Mãn Giác
Bên Lề Bài Thơ Cổ Điển Nhất Chi Mai
Đọc lại bài thơ Mãn Giác
--- On Tue, 9/2/10, Toan Mai
From: Toan Mai
Subject: Fw: [PhoNang] Loi Chuc Tet Canh Dan (http://vietnetlink s.com/ninhthuan/ loichuctetcanhda n.html)
To: PhoNang@yahoogroups .com
Cc: aihuuninhthuan@ gmail.com, aihuuninhthuan@ aol.com, VHEG@yahoogroups. com
Date: Tuesday, 9 February, 2010, 12:11 AM
Chữ Mạc vị có hai nghĩa :
- Đừng bảo .Chớ bảo .
- Ngậm ngùi .
Chữ vị thuộc Bộ Khẩu có 9 nét :
- Vị có nghĩa là Bùi ngùi .
- Mạc thuộc Bộ Thuỷ có 11 nét .
Có nghĩa là Bãi sa mạc ( bể cát ) .
Còn có nghĩa là Yên lặng .
Như chữ Đạm mạc : nhạt nhẽo , yên lặng
không thể lấy danh lợi làm động lòng được .
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận .
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai .
Dịch nghĩa thơ :
Xuân tàn hoa rụng ngậm ngùi thay .
Đêm qua sân trước một cành Mai .
Mai văn Toản .
Đúng ý Thiền sư Mãn Giác hơn .
Nay kính .
--- On Mon, 2/8/10, Peter Le
From: Peter Le
Subject: [PhoNang] Loi Chuc Tet Canh Dan (http://vietnetlink s.com/ninhthuan/ loichuctetcanhda n.html)
To: fphu@yahoo.com, tynanvietnam@ yahoogroups. com, bichha04@yahoo. com, dongthtran@yahoo. com.au, PhoNang@yahoogroups .com, maung11@comcast. net
Cc: aihuuninhthuan@ yahoo.com, aihuuninhthuan@ aol.com
Date: Monday, February 8, 2010, 1:13 PM
Tro ve dau trang
=====================================
===============================================
No comments:
Post a Comment