Trung Quốc luôn luôn bác bỏ những lời kêu gọi quốc
tế hóa hồ sơ Biển Đông, nơi họ viện dẫn yếu tố lịch sử để đòi chủ
quyền trên hầu hết vùng biển này. Trong những ngày qua, Bắc Kinh đã
hoài công chống lại ý định của Tổng thống Mỹ Barack Obama muốn nêu
vấn đề Biển Đông ra trước Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á – gồm 18 nước
- vào hôm nay, 19/11/2011 tại Bali. Chẳng những thế, quan điểm chủ
quyến lịch sử của Trung Quốc hầu như đã bị toàn bộ các nước có mặt
tại Bali phủ nhận. Đặc phái viên Trọng Nghĩa tường trình từ
Bali.
Đặc phái viên Trọng Nghĩa,
Bali
|
|
"Thực tế trong những ngày qua tại các cuộc họp ở
Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 19 này cho thấy là Bắc Kinh bị
đẩy vào thế thủ, do quan điểm đòi chủ quyền rộng khắp trên Biển Đông
của họ dựa trên yếu tố lịch sử.
Trong nhiều cuộc họp song phương hay đa phương, kể
cả trong các cuộc họp với Trung Quốc, vấn đề này đã được gợi lên và
đi đến cùng một kết luận : tranh chấp phải được giải quyết trên tinh
thần tôn trọng luật lệ quốc tế.
Nhật Bản : Nguyên tắc của luật pháp quốc tế cần
được tôn trọng tại Biển Đông
Ví dụ rõ nhất là trường hợp Nhật Bản. Vào hôm qua,
thủ tướng Noda đã có hai cuộc họp thượng đỉnh liên tiếp, một với 10
lãnh đạo ASEAN, và một với 5 lãnh đạo các nước vùng Mekong. Trong
bản thông cáo chung của cuộc họp thượng đỉnh Nhật Bản – Mekong chẳng
hạn, hai bên đã gợi lại vấn đề Biển Đông, và nhấn mạnh đến sự cần
thiết phải tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế được mọi
người thừa nhận. Các nguyên tắc này bao gồm tự do hàng hải và giải
quyết hòa bình các tranh chấp.
Trước đó, trong cuộc họp với ASEAN, Thủ tướng Noda
cũng kêu gọi ASEAN ủng hộ sáng kiến về việc tổ chức một hội nghị đa phương về an
ninh và an toàn hàng hải trong vùng, « phù hợp với các nguyên tắc
của luật pháp quốc tế ». Yêu cầu này đã được ASEAN đáp
ứng.
Dù không nói trắng ra, nhưng khái niệm tôn trọng
luật quốc tế - đặc biệt là Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 – được
nhắc lại ở đây, là nhằm phản bác quan điểm của Bắc Kinh theo đó Biển
Đông thuộc về Trung Quốc, họ là người tìm thấy trước tiên, một quan
điểm từng được nhiều học giả Trung Quốc phát triển theo hướng yếu tố
lịch sử có giá trị trên hết.
Chắc chắn là sự đồng thuận giữa Nhật Bản với ASEAN
trên hồ sơ gọi là an ninh hàng hải tại Biển Đông này không thoát
khỏi sự cảnh giác của Trung Quốc, nhất là khi gần đây, Tokyo đã công
khai tăng cường hợp tác quốc phòng với hai nước ASEAN đang bị Bắc
Kinh chèn ép dữ dội là Việt Nam và Philippines.
Ngoài Nhật Bản, vấn đề Biển Đông còn thu hút
mối quan tâm của các nước nào khác ?
Như tôi đã tường trình trong những ngày qua, Biển
Đông là một trong những trọng tâm thảo luận của nội bộ các nước
ASEAN và lẽ dĩ nhiên là của Hoa Kỳ. Theo tiết lộ của Ngoại trưởng
Philippines Del Rosario, trong Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ ASEAN vào hôm
qua, Tổng thống Obama đã nhấn mạnh với các lãnh đạo ASEAN là vấn đề
Biển Đông nên được giải quyết một cách đa phương, với ASEAN như một
tổng thế hay là với các nước có tranh chấp gộp lại.
Cũng theo Ngoại trưởng Philippines, ông Obama còn
nhắc lại là các bên phải giải quyết tranh chấp một cách hòa bình,
phù hợp với luật lệ quốc tế, áp dụng đúng Công ước LHQ về Luật
Biển.
Ngay cả một nước xa lạ với Biển Đông là Ấn Độ cũng
tỏ thái độ bất đồng tình với đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc tại
Biển Đông. Trong cuộc gặp song phương với đồng nhiệm Trung Quốc Ôn
Gia Bảo vào hôm qua, Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã thông báo là
New Delhi vẫn xúc tiến công việc thăm dò dầu khí ngoài Biển Đông,
tại khu vực được Việt Nam giao quyền khai thác. Theo ông Singh, đó
là một vấn đề “thuần túy thương mại”.
Tuyên bố này đã mặc nhiên bác bỏ lời phản đối
chính thức mà Bắc Kinh đưa ra cho là tập đoàn dầu khí quốc gia Ấn Độ
ONGC Videsh đã xâm pham vùng biển thuộc chủ quyền của Trung
Quốc.
Không những thế, theo một quan chức ngoại giao Ấn
Độ, Thủ tướng Singh còn nói với đồng nhiệm Trung Quốc Ôn Gia Bảo là
các vấn đề chủ quyền phải được giải quyết trên tinh thần tôn trọng
luật lệ quốc tế.
Phản ứng của Trung Quốc như thế nào
?
Phải nói là tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần
này, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã cố gắng giữ thái độ hòa
hoãn. Ngay cả khí ông Manmohan Singh đưa ra các tuyên bố kể trên,
Thủ tướng Trung Quốc hầu như không phản ứng. Thái độ chính thức của
Trung Quốc được thể hiện rõ trong bản Thông cáo chung về Hội nghị
Thượng đỉnh ASEAN – Trung Quốc vào hôm qua.
Trong phần đề cập đến hợp tác chính trị và an ninh
hai bên cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ
của nhau, và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình qua đối thoại,
và không dùng hay đe dọa dùng võ lực.
Riêng về Biển Đông, có thể nói là Bắc Kinh đã cam
kết thực thi bản Tuyên bố về Ứng xử tại Biển Đông DOC, và cố gắng
tiến tới việc thong qua một bản quy tắc ứng xử tại Biển
Đông.
Mặt khác, Trung Quốc cũng đồng ý là sẽ hợp tác với
đẻ tăng cường việc bảo đảm quyền tự do hang hải theo tinh thần Công
ước LHQ về Luật Biển năm 1982.
Vấn đề được nhiều nhà phân tích ở đây nêu lên là
liệu Trung Quốc có sẽ tôn trọng những cam kết hay hứa hẹn nói trên
hay là lại tìm cách dùng sức mạnh để áp đặt các đòi hỏi chủ quyền
của họ.
Dẫu sao thì có thể nói rằng tại Hội nghị Bali kết
thúc vào hôm nay, Bắc Kinh bị đơn độc trên vấn đề Biển Đông vì không
có một nước nào khác lên tiếng ủng hộ quan điểm chủ quyền của Trung
Quốc".
No comments:
Post a Comment