==================================

Cuộc họp thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN sẽ diễn ra ở đâu?
Khoa Diễm, phóng viên RFA
2010-08-26

Vào cuối tháng Chín, đầu tháng Mười tới đây, tổng thống Mỹ, Barack Obama sẽ mở phiên họp thượng đỉnh lịch sử giữa Mỹ và các nước thuộc khối ASEAN.

AFP PHOTO/Mandel NGAN
Toàn cảnh cuộc họp các nhà lãnh đạo ASEAN-Hoa Kỳ tại Singapore hôm 15 Tháng 11 năm 2009.

Chưa có câu trả lời
Tuy nhiên, cuộc họp này sẽ diễn ra tại đâu vẫn chưa có câu trả lời, cho dù giới thạo tin ở Washington nói rằng có nhiều khả năng cuộc họp này sẽ không diễn ra tại Nhà Trắng mà sẽ được tổ chức ở New York, ngay sau cuộc họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York. Khoa Diễm có bài phỏng vấn ông Ernest Bower, chuyên gia về Châu Á của Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Hoa Kỳ.

Khoa Diễm: Chúng tôi được biết là ông có bài viết kêu gọi cuộc họp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ và các quốc gia thuộc khối ASEAN nên diễn ra tại Washington DC, là thủ đô của Hoa Kỳ thay vì ở New York,. Lời kêu gọi của ông đã có kết quả gì chưa?

Ernest Bower: Tôi nghĩ là những nhà hoạch định chính sách tại Washington sẽ phải có quyết định sớm, vì nếu không thì đại diện của các quốc gia châu Á sẽ không thể kiếm được khách sạn vì thời gian quá gấp. Tôi đùa một chút cho vui, nhưng thật sự thì quyết định này cần được đưa ra càng sớm càng tốt. Tôi nghĩ là Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao hiểu rất rõ tầm quan trọng của việc này.

Tuy nhiên, những người có trách nhiệm về chính sách và chiến lược liên quan đến các nước châu Á và Hội Đồng An Ninh Quốc Gia chưa thể thống nhất ý kiến. Những vị cố vấn cho tổng thống Barack Obama về chính trị không có được tầm nhìn xa trong các vấn đề ngoại giao. Những người tiền nhiệm của họ thì hiểu được rằng cuộc họp thượng đỉnh này cần diễn ra ở Washington D.C vì những lý do tôi đã nêu ra trong bài viết của mình.

Washington D.C là biểu tượng của nước Mỹ, nếu cuộc họp diễn ra ở đây thì người Mỹ có thể chứng minh cho các nước ASEAN thấy rằng Hoa Kỳ thật sự quan tâm và đã sẵn sàng xây dựng mối quan hệ với các nước châu Á.


“Washington D.C là biểu tượng của nước Mỹ, nếu cuộc họp diễn ra ở đây thì người Mỹ có thể chứng minh cho các nước ASEAN thấy rằng Hoa Kỳ thật sự quan tâm và đã sẵn sàng xây dựng mối quan hệ với các nước châu Á.

Ô. Ernest Bower


Chúng ta không thể mời 10 nhà lãnh đạo của ASEAN đến New York, vì New York không là biểu tượng chính thức của Hoa Kỳ. Tôi nghĩ là những người cố vấn cho Tổng thống Obama vẫn còn cố vấn cho ông như ông đang là một ứng cử viên tổng thống cứ không phải là một tổng thống của nước Mỹ. Họ chỉ nghĩ đến lịch trình làm việc, những vấn đề phải giải quyết trước cuộc bầu cử giữa mùa sắp đến.

Khoa Diễm: Ngoài vấn đề cuộc họp nên diễn ra ở Washington vì đây là biểu tượng và chứng tỏ được sự quyết tâm của Hoa Kỳ với Đông Nam Á, thì theo ông, cuộc họp này có tầm quan trọng như thế nào đối với mối quan hệ giữa hai bên?

Ernest Bower: Tôi nghĩ đây là một việc rất quan trọng. Tôi nghĩ là các nước Đông Nam Á muốn Hoa Kỳ trực tiếp tham dự vào những họat động trong vùng như những gì mà Washington đã cam kết trước đây. Một khi những nhà lãnh đạo gặp gỡ thì mọi liên hệ giữa Hoa Kỳ với các nước trong khu vực sẽ tốt đẹp hơn nhiều, về cả mặt ngoại giao lẫn thương mại.

Theo cách nhìn của các nước châu Á thì buổi họp này còn mang một ý nghĩa thật quan trọng, đặc biệt là tạo dựng được sự cân bằng về thế lực đối với Trung Quốc. Đông Nam Á luôn rất cẩn thận, không muốn một thế mạnh nào, như thế mạnh của Mỹ, Trung Quốc hay của Ấn Độ, phá hủy sự cân bằng hiện đang có trong khu vực.

Vì nền kinh tế Trung Quốc đang phát triển mạnh, họ đã vượt qua Nhật, và Trung Quốc cũng đang có những chuyển động về quân sự, cho nên các nước châu Á muốn Hoa Kỳ có mặt trong khu vực nhằm củng cố sự cân bằng mà tôi vừa nói.

Theo cái nhìn của Mỹ thì Đông Nam Á là một khu vực rất quan trọng, là thị trường lớn thứ 4, là nơi có những tuyến đường biển quan trọng, nơi có hai quốc gia đồng minh với Mỹ là Thái Lan và Philippines, thêm vào đó Đông Nam Á còn có số người Hồi giáo lớn nhất thế giới tại Indonesia. Một khu vực rất quan trọng với Hoa Kỳ.

Hoa kỳ quan tâm đến châu Á

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Thủ tướng Thái Lan Abhisit Vejjajiva trong cuộc họp các nhà lãnh đạo ASEAN-Hoa Kỳ tại Singapore ngày 15 Tháng 11 Năm 2009. AFP PHOTO/Mandel NGAN Khoa Diễm: Các nước châu Âu và châu Á đều có mặt từ rất lâu, tại sao bây giờ Hoa Kỳ mới tỏ thái độ quan tâm đến khu vực châu Á?
Ernest Bower: Tôi nghĩ đây là một sự nhầm lẫn mà nhiều người gặp phải khi nghĩ rằng bây giờ Hoa Kỳ mới nhảy vào Đông Nam Á, mới bắt đầu lo ngại về vấn đề quân sự, nhân quyền, hay có những nghiên cứu về vùng đất này. Điều này không chính xác.

Nước Mỹ luôn quan tâm đến khu vực này, dù là một cách âm thầm. Hoa Kỳ đầu tư thương mại rất nhiều tại đây, chính xác là các công ty Mỹ bỏ vốn đầu tư ở Đông Nam Á nhiều gấp 3 lần vốn đầu tư vào Trung Quốc và gấp 10 lần tại Ấn Độ. Bên cạnh đó, các lực lượng quân sự của Mỹ luôn hiện diện và quan tâm đến sự ổn định cho các nuớc trong vùng.

Thành thật mà nói, sự khác biệt hiện giờ là nước Mỹ chú trọng hơn về các chính sách đối với Đông Nam Á và tôi nghĩ là chính quyền của tổng thống Obama bắt đầu thể hiện sự quan tâm một cách rõ rệt hơn đến Đông Nam Á, và bày tỏ cho mọi người thấy rằng người Mỹ rất quan tâm đến những diễn biến về thương mại cũng như quân sự tại khu vực này.

Khoa Diễm: Vậy theo ông, những quan tâm của Hoa Kỳ về vấn đề nhân quyền, chính trị và mới đây nhất là kinh tế của Việt Nam cũng đã được Mỹ chú ý từ rất lâu?

Ernest Power: Vâng, những chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ luôn quan tâm đến vấn đề nhân quyền và cuộc đối thoại về nhân quyền với Việt Nam đã có và sẽ được tiếp tục. Điểm đáng chú ý hiện nay về quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam là sự quan tâm, đầu tư và được cả hai bên đánh giá cao. Tháng trước, hai nước vừa kỷ niệm 15 năm ngày bình thường hóa quan hệ. Mới tuần trước hai nước đã có cuộc đối thoại về quân sự lần đầu tiên ở cấp Thứ Trưởng Quốc Phòng và mọi người đều thấy rằng cả hai nước đang rất quan tâm đến vấn đề hợp tác quân sự, nhưng cả 2 nước đều biết không thể tiếp tục những mối quan hệt tốt đẹp này mà quên đi sự cần thiết của vấn đề nhân quyền.


“Chính quyền của tổng thống Obama bắt đầu thể hiện sự quan tâm một cách rõ rệt hơn đến Đông Nam Á, và bày tỏ cho mọi người thấy rằng người Mỹ rất quan tâm đến những diễn biến về thương mại cũng như quân sự tại khu vực này.

Ô. Ernest Bower


Khoa Diễm: Ông ủng hộ cho cuộc họp thượng đỉnh được tổ chức tại Washington. Cơ hội cho việc này thành sự thật, theo ông là bao nhiêu phần trăm?

Ernest Bower: Tôi nghĩ là cơ hội cuộc họp này diễn ra tại Washington là rất lớn. Tôi dám cá cược 1 ăn 3 là Thượng Đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN sẽ được tổ chức tại Washington. Tôi nghĩ là những nhà hoạch định chính sách tại Washington đã đưa ra những lý do rất thuyết phục, và tôi nghĩ là Nhà Trắng - cụ thể là chính Tổng thống Obama - có thể cảm nhận được tầm quan trọng của cuộc họp này, tổ chức ở đâu và thế giới sẽ nhìn vào quyết định của ông để đánh giá xem Hoa Kỳ có thật xem trọng quan hệ với Đông Nam Á hay không.

Hai con đường được vạch ra, một rất thực tế là tổ chức thượng đỉnh ở New York dựa trên lịch trình, sự tiện lợi của chuyến công tác cho tổng thống Obama, nhưng đến phút cuối, chính tổng thống Obama phải là người quyết định và tôi nghĩ là ông ta sẽ có một quyết định thật đúng.

Khoa Diễm: Xin cám ơn ông rất nhiều.

Tro ve dau trang

==========================================

============================================================