Trọng Nghĩa
AFP trích lời bà Nguyễn Phương Nga khẳng định như sau : « Việt Nam và Hoa Kỳ chưa tiến hành đàm phán về một thỏa thuận trên việc sử dụng năng lượng hạt nhân với mục tiêu hòa bình ».
Như tin chúng tôi đã loan, thứ năm 05/08 vừa qua, nhật báo Mỹ Wall Street Journal, trích lời một số quan chức Mỹ xin giấu tên, đã tiết lộ rằng đàm phán Mỹ Việt về một thỏa thuận hợp tác hạt nhân dân sự đã tiến khá xa, có thể đúc kết được trong khoảng thời gian từ nay đến cuối năm. Điểm đáng nói là thỏa thuận này không cấm Việt Nam tự làm giàu uranium.
Ngay sau đó, vào cùng ngày, trong buổi tiếp xúc với báo chí tại Washington, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley đã xác nhận thông tin về cuộc đàm phán Mỹ Việt trong địa hạt hạt nhân, nhưng từ chối không cho biết là liệu Việt Nam có được phép làm giàu uranium hay không.
Đây là một vấn đề rất nhậy cảm vì việc làm giầu uranium mang lại khả năng chế tạo vũ khí nguyên tử. Chính vì lý do đó mà Hoa Kỳ đã yêu cầu các đồng minh của họ ở vùng Trung Cận Đông như Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất là phải cam kết không tự làm giàu uranium nếu muốn được Mỹ giúp đỡ về hạt nhân dân sự.
Khi bị chất vấn về điều kiện dễ dàng hơn cho Việt Nam, ông Crowley đã nêu lên ý kiến là tại châu Á tình hình khác với Trung Đông. Hãng tin Mỹ AP vào hôm nay đã tiết lộ rằng chính quyền Obama mới đây đã cho các Nghị sĩ Mỹ biết là thỏa thuận hạt nhân dự trù với Việt Nam rất có thể sẽ không bao hàm điều khoản theo đó Hà Nội cam kết không tự làm giầu uranium.
Dẫu sao thì hợp tác hạt nhân Mỹ Việt đã khiến cho Trung Quốc bất bình. Cho đến lúc này, bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa chính thức lên tiếng, nhưng các phương tiện truyền thông của Bắc Kinh đã bắt đầu chỉ trích. Trong một bài viết ngay trên trang nhất của mình, nhật báo Anh ngữ China Daily trích lời tuyên bố của một chuyên gia Trung Quốc cho rằng việc Washington và Hà Nội chia sẻ nhiên liệu và công nghệ hạt nhân có thể làm tan vỡ ổn định thế giới.
Theo ông Đằng Kiến Quần, phó chủ tịch Hiệp Hội Kiểm Soát và Giải Trừ Vũ Khí của Trung Quốc, thì « Hoa Kỳ có chính sách bên trọng bên khinh đối với các quốc gia khác nhau. Trong tư cách một cường quốc thế giới đã chủ trương phi hạt nhân hóa. Hoa Kỳ đã thách đố uy tín của chính mình và gây xáo trộn trật tự thế giới hiện tại ».
Giới phân tích đã lồng phản ứng tức tối của Bắc Kinh trong bối cảnh quan hệ Mỹ Trung đang căng thẳng lên trên chủ trương quốc tế hóa hồ sơ Biển Đông vừa được ngoại trưởng Mỹ công khai xác định tại Hà Nội ngày 23 tháng 7 vừa qua. Trước đó, Trung Quốc cũng chỉ trích việc Hoa Kỳ đưa hàng không mẫu hạm nguyên tử USS George Washington đến vùng bán đảo Triều Tiên tham gia tập trận hỗn hợp với Hàn Quốc.
Bên cạnh đó, còn có sự kiện là nếu Việt Nam và Hoa Kỳ đẩy mạnh được hợp tác trong lãnh vực hạt nhân dân sự, Trung Quốc sẽ bị mất ưu thế của họ trong địa hạt này. Hà Nội và Bắc Kinh từng có thỏa thuận hợp tác về nguyên tử từ năm 2000, và gần đây đã ký với nhau một biên bản ghi nhớ nhằm « thúc đẩy hợp tác trong các đề án năng lượng hạt nhân giữa hai nước ». Thỏa thuận này cho phép Việt Nam trao đổi công nghệ nguyên tử với Tập đoàn Năng lương hạt nhân Quảng Đông do Nhà nước Trung Quốc điều hành.
Đối với giới quan sát, thỏa thuận hạt nhân Mỹ Việt sẽ là thêm một dấu hiệu mới về đà cải thiện quan hệ rõ nét giữa hai bên, biểu hiện một cách cụ thể mong muốn của Mý hiện diên mạnh mẽ hơn trong vùng Đông Nam Á và Đông Á. Nước được lợi nhiều nhất sẽ là Việt Nam vì sẽ tranh thủ được sự hợp tác của cả Mỹ lẫn Trung Quốc để thúc đẩy lãnh vực năng lượng hạt nhân của mình. Đó là chưa kể đến Nga, hay là Nhật.
No comments:
Post a Comment