tka23 post
Mặc dù Brazil đã ký kết Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), nhưng các chuyên gia vẫn cảm thấy lo ngại và nghi ngờ quốc gia Nam Mỹ này đang cố gắng chế tạo một quả bom hạt
nhân trong bí mật. Liệu đây có là sự thật?
Trên thế giới hiện nay, ngoài Iran còn có một số quốc gia khác đang mong muốn gia nhập câu lạc bộ các cường quốc hạt nhân, như là Kazakhstan, Bangladesh, Myanmar, Các tiểu Vương quốc Arập thống nhất và Venezuela... Tuy nhiên, hiện chưa mấy ai quan tâm đến một tiềm năng hạt nhân vô cùng quan trọng: đó là Brazil .
Hiện nay, Brazil đang được thế giới đánh giá cao và vị tổng thống của nước này - Luiz Inácio Lula da Silva - đã trở thành một ngôi sao trên trường quốc tế. Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng có lần dành lời tán dương cho người đồng cấp của mình. Thậm chí Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad còn tỏ lòng tôn trọng Lula da Silva và công khai ủng hộ chương trình hạt nhân của Brazil .
Sự tự tin của Lula da Silva thể hiện rõ qua tài liệu tuyên bố phản ánh chiến lược quốc phòng của quân đội Brazil được tiết lộ vào cuối năm 2008. Tuyên bố này cũng kêu gọi xây dựng những tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân cho Brazil . Nghe có vẻ như vô hại, song thật ra ngược lại. Bởi vì nhóm chữ "những tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân" có thể là vỏ bọc che đậy một chương trình vũ khí hạt nhân.
Brazil đã có 3 chương trình hạt nhân quân sự bí mật vào thời gian từ năm 1975 đến 1990, trong đó mỗi binh chủng của nước này đều theo đuổi con đường riêng của mình. Chương trình của Hải quân Brazil được coi là thành công nhất: sử dụng những máy ly tâm hiệu suất cao để sản xuất uranium làm giàu ở mức độ cao từ uranium hexafluoride nhập cảng , từ đó có chạy những lò phản ứng nhỏ cho tàu ngầm.
Vào một thời điểm thích hợp nào đó, khả năng hạt nhân mới đạt được của Brazil sẽ được tiết lộ cho thế giới với một "vụ nổ hạt nhân hòa bình", dựa theo kiểu mẫu của Ấn Độ. Theo tuyên bố của cựu Chủ tịch Ủy ban Năng lượng hạt nhân quốc gia, năm 1990 quân đội Brazil đã chuẩn bị chế tạo một quả bom hạt nhân. Nhưng chương trình chẳng đi đến đâu cả. Trong suốt thời gian dân chủ hóa đất nước của Brazil , những chương trình hạt nhân bí mật của nước này đã bị hủy bỏ hẳn.
Theo Hiến pháp năm 1988 của Brazil , mọi hoạt động hạt nhân phải giới hạn sử dụng trong mục đích hòa bình. Brazil đã thông qua Hiệp ước Cấm vũ khí hạt nhân ở Mỹ Latinh và Caribbean năm 1994, và đến năm 1998 là Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và Hiệp ước Cấm toàn diện mọi cuộc thử nghiệm hạt nhân. Nhìn bề ngoài hình như sự khao khát quả bom hạt nhân của Brazil đã chấm dứt.
Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Lula da Silva, sự khao khát này hiện đang nhen nhóm trở lại, và người Brazil ngày càng tỏ ta ít do dự hơn với sự lựa chọn hạt nhân của họ. Chỉ vài tháng sau khi Lula da Silva nhậm chức tổng thống, năm 2003, Brazil chính thức khôi phục lại chương trình phát triển tiềm thuỷ đỉnh sử dụng năng lượng hạt nhân. Ngay trong thời gian chiến dịch tranh cử, Lula da Silva đã chỉ trích NPT, gọi hiệp ước này là không công bằng và đã lỗi thời. Mặc dù không rút khỏi hiệp ước, nhưng Brazil có những quy định hết sức chặt chẽ về điều kiện làm việc với đoàn thanh tra của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).
Tình hình càng trở nên căng thẳng hơn vào tháng 4/2004, khi IAEA bị Brazil từ chối cho phép tiếp cận không giới hạn đối với cơ sở làm giàu uranium mới xây dựng ở Resende, gần Rio de Janeiro . Chính quyền Brazil cũng nói rõ là không có ý định ký kết nghị định bổ sung cho NPT, trong đó yêu cầu mở cửa các cơ sở hạt nhân chưa được tuyên bố trước đó cho IAEA thanh tra.
Tổng thống Lula da Silva đang mơ ước về một quả bom hạt nhân.
Vào giữa tháng 1/2009, trong cuộc họp của Nhóm cung cấp hạt nhân - một nhóm các quốc gia cung cấp nguyên liệu hạt nhân cùng làm việc để hướng tới sự không phổ biến vũ khí hạt nhân bằng vào việc kiểm soát xuất khẩu các nguyên liệu hạt nhân - chính sách giới hạn thanh tra hạt nhân của Brazil càng rõ rệt hơn đối với những bên tham dự khi đại diện của Brazil cố hết sức chống lại những yêu cầu buộc chương trình tàu ngầm hạt nhân của nước này phải được minh bạch.
Tại sao Brazil phải giữ bí mật hoàn toàn về những chương trình này? Có những gì phải che giấu trong sự phát triển những lò phản ứng nhỏ cho tàu ngầm hạt nhân, các hệ thống mà vài quốc gia đã từng xây dựng trong nhiều thập niên qua? Câu trả lời hết sức đơn giản: Brazil có lẽ cũng đang phát triển thứ gì đó khác hơn trong những nhà máy mà nước này tuyên bố là sản xuất chất liệu cho tàu ngầm hạt nhân: đó là vũ khí hạt nhân. Chính xác thì Brazil có thể chuẩn bị cho chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân như thế nào? Câu trả lời là tương đối đơn giản. Điều kiện tiên quyết cho sự xây dựng hợp pháp những lò phản ứng nhỏ cho động cơ tàu ngầm là nguyên liệu hạt nhân được kiểm soát bởi IAEA đã được phê chuẩn.
Nói khác đi, một khi uranium làm giàu hợp pháp được vận chuyển vào nhà máy xây dựng tàu ngầm hạt nhân thì nguyên liệu này có thể được sử dụng vào bất cứ mục đích nào khác, trong đó gồm cả việc chế tạo vũ khí hạt nhân. Nếu điều đó thật sự xảy ra thì Mỹ Latinh trong tương lai sẽ không còn là khu vực không vũ khí hạt nhân nữa - như thế có nghĩa là ảo tưởng về một thế giới "phi hạt nhân" của tổng thống Barack Obama sẽ kết thúc
TỔNG HỢP
No comments:
Post a Comment